Đạo Làm Người: Học Mạnh Tử Cách Đối Nhân Xử Thế

Tác Giả: Phàn Đăng

Mạnh Tử tên là Mạnh Kha, tự là Tử Dư, là một nhà tư tưởng và nhà giáo dục được người dân Á Đông tôn kính. Ông đã kế thừa và phát huy tư tưởng Nho gia của Khổng Tử và được người đời tôn sư là “Á thánh”. Nhiều tư tưởng của Mạnh Tử đến nay vẫn còn được lưu truyền và đón nhận.

Cuốn sách “Đạo làm người: Học Mạnh Tử cách đối nhân xử thế” chọn lọc các chương trình kinh điển trong cuốn “Mạnh Tử” và tập trung vào bảy khía cạnh gồm: kết cấu nhận thức, tu dưỡng cá nhân, phương pháp thành công, biết và sử dụng người, thu thập thiện chí, phát triển tích cực và ra quyết định hiệu quả, để giải thích cặn kẽ về sự khôn ngoan trong cách xử lý mọi việc và bí quyết dẫn đến thành công thông qua 7 chương: 

• Chương I: Đời người hữu hạn, cốt cách vô biên
• Chương II: Muốn thành công, trước tiên phải trau dồi bản thân
• Chương III: Làm người có đức, làm việc có tài
• Chương IV: Kết giao với mọi người và tận dụng thế mạnh của họ
• Chương V: Truyền cảm hứng và giải phóng lòng tốt của người khác
• Chương VI: Đột phá bản thân, nhảy ra khỏi vùng an toàn
• Chương VII: Từ chối những nỗ lực không hiệu quả

Cho dù đó là Mạnh Tử ở thời cổ đại khuyên vua cách trị quốc hay chúng ta ở ngày nay suy nghĩ về cách quản lý cuộc sống của chính mình, về cơ bản, logic đều như nhau - Khi xem xét vấn đề phải có “trái tim Bồ tát”, khi giải quyết vấn đề phải sử dụng “phương pháp kim cương”. Nguồn sức mạnh cuối cùng của Mạnh Tử đến từ việc chịu trách nhiệm với chính mình. Tuy rằng mỗi ngày, ông đều đi khắp nơi hô hào muốn thay đổi thế giới này, nhưng người duy nhất ông cần nhắn nhủ lại là chính mình. 

Trong cuốn sách, ông quan niệm: Thân thể con người có phần quý, phần hèn, có phần nhỏ nhen, phần vĩ đại. Đừng lấy phần nhỏ hại phần lớn, đừng lấy phần thấp hèn hại phần cao quý. Kẻ nuôi nấng phần nhỏ nhen của mình là kẻ tiểu nhân, người nuôi nấng phần vĩ đại của mình là bậc đại nhân. 

Các chủ đề nóng nhất tại nơi làm việc ngày nay có thể phản ánh sự bối rối lớn nhất của mọi người. Ví dụ như: “nằm thẳng” (thà chọn nằm im còn hơn là chạy theo kỳ vọng của xã hội”cụ thể bao gồm: không mua nhà, mua xe, không yêu dương, kết hôn hay sinh con, chi tiêu mức thấp tối thiểu, từ chối trở thành một nô lệ hay cỗ máy kiếm tiền của các nhà tư bản) hay là đấu đá, theo đuổi lý tưởng hay là thỏa hiệp với hiện thực, nên khởi nghiệp hay giữ vững công việc hiện tại…

Trên thực tế, chúng ta luôn loay hoay suy tính thiệt hơn, và Mạnh Tử cũng không thể thay chúng ta đưa ra quyết định, nhưng đọc “Mạnh Tử” có thể bồi dưỡng tinh thần bất khuất của chúng ta, đồng thời khiến cuộc sống của chúng ta được nâng lên một tầm cao mới. Rất nhiều vấn đề không thể giải quyết được ở cấp độ ban đầu, nhưng khi cuộc sống của bạn xuất hiện sự dịch chuyển vị trí và nhìn từ góc độ cao hơn, chúng sẽ không còn là vấn đề nữa. 

Ví dụ, các bạn trẻ thường hỏi: “Tại sao tôi đã nỗ lực học hành mà cuộc sống của tôi chẳng thể tốt lên?” Mạnh Tử liền kể câu chuyện “Đem muối bỏ biển”. Ông nói, như mọi người đều biết, nước có thể cứu được lửa, nhưng bạn chỉ dùng một ly nước mà muốn cứu một xe rơm đang chảy thì đó chắc chắn là không thể. Sự chăm chỉ, nỗ lực của chúng ta đôi khi là dành để chờ đợi thời khắc ngưỡng giới hạn được phá vỡ. Mạnh Tử giỏi lý luận như vậy, sách của ông có thể trở thành tác phẩm kinh điển cũng chính là nhờ ông đã đánh thức và tạo tiền đề phát triển cho nhiều thế hệ học giả Trung Quốc.

Mạnh Tử rất giỏi hùng biện, ông đã giảng một cách thấu đáo và sinh động về mệnh đề rộng lớn là “Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”. Đồng thời ông cũng thể hiện được trải nghiệm sâu sắc và nhạy bén trong cách đối nhân xử thế tài tình của mình. Cho dù hiện tại, bạn đang tự mình kiên trì trên đường đời hay tạm thời lạc lối trước bước ngoặt của số phận, bạn sẽ có được phương hướng và dũng khí để tiếp tục tiến về phía trước thông qua cuốn sách này.